!!آنها که عقلشان به چشمشان است

این عکسدر روز 29 رمضان 1433 توسط خبرگزاری مهر منتشر شد و از گروه های رصد هلال ماه گرفته شده بود.

چند وقت پیش بود که در فضای پلاس این عکس رو به همراه متنی توهین آمیز جزو پست های داغ دیدم. این موضوع به یک تیتر فراگیر در فضای نت و دست مایه تمسخر عده ای کوته فکر قرار گرفت.

این قضیه از جایی شروع شد که دکتر فیروز نادری(مدیر برنامه های کاوش منظومه شمسی در ناسا) در صفحه شخصیش استارت این موج رسانه ای تمسخر آمیز رو زد و از بی اطلاعی عموم مردم و حتی دانشمندان از شیوه های خلاقانه رصد گران جوان ایرانی سواستفاده کرد.

در قسمت نظرات اون پست هات شده در پلاس مسخره ترین کامنت هارو دیدم، یکی میگفت چرا داره خونه مردمو دید میزنه!؟؟ یکی گفت این چی حالیشه؟ باید بره همون بالای منبر ، دیگری گفته بود جای رصد ماه داره از مناظر طبیعت استفاده میکنه و خلاصه هزار جور قضاوت ناعادلانه و با عرض معذرت حرف مفت..

ما و عموم ارزشی ها هم که بیخبر از همه جا حرفی برای گفتن نداشتیم..

تا اینکه در دوهفته نامه دانستنیها شماره 62 حقیقت ماجرا منتشر شد:

اگر تجهیزات مناسب داشته باشیم، بهترین روش رصد هلال به این ترتیب است: از یک شب قبل به رصدگاه مورد نظر می‌رویم، تلسکوپ مجهز به استقرار کامپیوتری را در طول شب به دقت تنظیم می‌کنیم و با استفاده از لپ‌تاپ (یا کامپیوتر خود تلسکوپ)، آن را در طول روز به سوی ماه نشانه می‌رویم. از آن‌جا که تنظیمات در شب قبل انجام شده، تلسکوپ با دقت به هدف موردنظر نشانه می‌رود و کافی است که از درون چشمی، هلال را جستجو کنیم.
اما در کشور ما برای تجهیز بیش از یکصد گروه استهلال با ابزارهایی پیشرفته مانند فوق، امکانات کافی وجود ندارد. به همین دلیل از دوربین‌های دوچشمی 120×20 و 150×40 (همان دوربین‌های بزرگی که در مانورهای نظامی می‌بینید) که در اختیار نیروهای نظامی است، استفاده می‌شود . گروه‌های استهلال با هماهنگی قبلی، این ابزارها را در روز رصد تحویل می‌گیرند و به رصدگاه می‌برند. دوربین‌ها مستقر شده و با استفاده از تئودولیت، افق صفر مشخص می‌شود. برای رصد در روز، بهترین کمک برای تعیین مختصات، خورشید است. به همین دلیل در هر لحظه برای یافتن اجرام سماوی ابتدا دوربین رو به خورشید نشانه می‌رود و با استفاده از مختصات نسبی، دیگر اجسام را پیدا می‌کنیم.
برای فوکوس کردن دوربین (یا تلسکوپ) در روز نیز دو روش بیشتر وجود ندارد. اگر به فیلتر خورشیدی مناسب مجهز باشیم، بهترین روش تنظیم فوکوس با مشاهده قرص خورشید است؛ در غیر این‌صورت، باید دوربین را روی دوردست‌ترین اجسامی که در افق دیده می‌شوند (مثلا کوه دوردست) تنظیم کرد. در این تصویر نیز فرد روحانی (سمت راست) درحال تنظیم فوکوس دوربین روی جسمی در افق و فرد سمت چپ در حال جستجوی هلال در فاصله 12 درجه‌ای از خورشید است.
در دیگر کشورها، کمتر کسی از این شیوه برای استهلال استفاده می‌کند و به همین دلیل، شاید در نگاه اول این روش عجیب به نظر می‌رسد. اما نکته مهم این است که بتوانید با ابزاری که در اختیار دارید، بهترین و دقیق‌ترین روش را برای رسیدن به هدف خود انجام دهید. جالب است بدانید که دو رکورد جهانی رویت هلال جوان که توسط حجت‌الاسلام دکتر علیرضا موحدنژاد و مهندس محسن قاضی‌میرسعید ثبت شده است، با استفاده از همین تجهیزات و به همین روش حاصل شده است.

بهتره یاد بگیریم قبل از اینکه حرف بزنیم کمی فکر کنیم و اصلا در حوزه ای که تخصص نداریم اصلا نظر ندیم. این یک ضعف بزرگ خصوصا در مردم ماست که در هر موضوعی احساس فوق تخصص بودن میکنند و یک نمونه بارز آن را در صفوف نان وایی ها شاهدیم:)