سینمای دینی ، سینماگر انقلابی

در یادداشت قبلی مربوط به جنگ نرم و تاتیک های مقابله با جنگ نرم دشمن با اشاره به حربه های دشمن برای ایجاد جنگ روانی و مقابله نرم و به قولی فرهنگی با آرمانهای والای انقلاب اسلامی ایران بر لزوم استفاده از ابزارهای جنگ نرم توسط نیروهای انقلاب تاکید شد. اگر میخواهیم در این جنگ دست پر و سربلند باشیم و به توفیقاتی در مقابله با صف آرایی عظیم ، منظم و هدفمند دشمن برسیم ناگزیریم تا از ابزارهای جنگ نرم استفاده کنیم. دیروز سلاحمان در مقابل دشمن بعثی توپ و تانک بود و امروز سلاحمان از جنس قلم و وبلاگ و رسانه است.

یکی از مهمترین ابزارهای جنگ نرم که دشمن هم به خوبی از آن بهره میبرد ابزار سینما ست. امروز هالیوود اصلی ترین نقش جهت دهی خودآگاه و یا ناخودآگاه به اذهان جهانیان را ایفا میکند و این ما هستیم که در مقابل چنین ابزار قدرتمندی تقریبا فلج مانده ایم. به جرعت میتوان گفت هیچ حرفی برای گفتن در این زمین نداریم. به قول استاد بزرگوار حاج آقا پناهیان هرکس دوزر انقلاب ما ، انقلاب داشت در این 30سال سه هزار فیلم و سریال برای معرفی به مردم جهان ساخته بود، اما ما حتی در معرفی انقلابمان به مردم خود و خصوصا نسل سوم انقلاب عاجزیم.

حجت الاسلام پناهیان با آن شور انقلابی و نظریات علمی و موشکافانه ای که نسبت به مسائل فرهنگی و چالشهای انقلاب اسلامی دارند اخیرا در برنامه ای تلوزیونی به تشریح مسئله سینما و سینماگر دینی و نیاز جبهه انقلاب اسلامی برای به خدمت گرفتن این ابزار قدرتمند اشاره کرده اند که پیشنهاد میکنم از کلام ارزشمند ایشون بهره مند شوید.

به گزارش رجانیوز، حجت الاسلام و المسلمین پناهیان در این برنامه با تاکید بر تناسب ذاتی میان سینما و دین گفت: وقتی این دو به هم برسند، این سینماست که بیشتر بهره می‌برد، دین را از طریقی غیر از سینما هم می‌توان منتقل کرد، هرچند که ممکن است سخت‌تر باشد اما عوامل مختلفی وجود دارند که دست به دست هم می‌دهند و باعث فراگیر شد دین خواهند شد.

وی با بیان اینکه سینما می‌تواند این مسیر را تسریع و تسهیل کند، افزود: اما سینما بیش از اینکه به دین خدمت کند به خودش خدمت خواهد کرد، زیرا دین نگاه عمیق و در عین حال زیبا به سینما می‌دهد.

دین می‌تواند سینما را رونق بیشتری دهد

این کار‌شناس مسائل فرهنگی اظهار داشت: اگر سینما برای عده‌ای وسیله‌ای است برای سرگرمی، دین می‌تواند این وسیله را رونق بیشتری ببخشد و یا اگر سینما برای عده‌ای وسیله‌ای است برای نشان دادن روابط عاطفی، دین می‌تواند این روابط عاطفی بین انسان‌ها را تقویت ببخشد.

پناهیان ورود دین به عرصه سینما را به منزله تک ساحتی شدن سینما ندانست و تاکید کرد: وقتی سینما دینی شود، سمت و سوی الهی پیدا خواهد کرد، نه اینکه بخشی از زندگی را مورد غفلت قرار دهد، بخشی از عواطف و احساسات را نگاه نکند، بخشی از درگیری‌های انسان را بی‌توجهی کند. بلکه زاویه دید را تغییر می‌دهد و اتفاقا سینماگر دینی باید تمام اجزای زندگی را مورد توجه قرار دهد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه سینماگر علاوه بر حکمت و صفای باطنی باید دارای هوشمندی و ذکاوت فوق‌العاده‌ای باشد، افزود: هوشی که در یک کارگردان و فیلمنامه نویس ـ که در بسیاری مواقع این دو حرفه در یک فرد تجلی پیدا می‌کند ـ مورد نیاز است، بسیار زیاد‌تر از دیگر هنرهاست، حتی بیشتر از هوشی است که ما در دانشگاه‌ها و رشته‌های فنی نیاز داریم.

معرفت یک کارگردان باید از یک عالم دینی هم بیشتر باشد

به گفته وی کارگردانی حرفه‌ای است که باید معرفت زیادی داشته باشد، حتی باید معرفتش از یک عالم دینی بیشتر باشد یا حداقل با‌‌ همان معرفتی که دارد، نگاهی تیزبینانه به امور داشته باشد.

پناهیان با بیان اینکه برخی از سینماگران ما مسلمان هستند اما انقلابی نیستد، گفت: شما اگر فیلم خوب می‌خواهید نیازی ندارید که سینماگر انقلابی باشد، اما اگر فیلم انقلابی بخواهید نیاز دارید که سینماگرتان حتما انقلابی باشد.

این کارشناس مسائل هنری شهید آوینی را یک سینماگر انقلابی توصیف کرد و افزود: او قبل از اینکه به هویت صنفی خودش عشق بورزد، به هویت انقلابی‌اش عشق ورزید.

سینماگر انقلابی به دنبال اصلاحات حداقلی نیست

وی ادامه داد: سینماگر انقلابی دنبال رفورم و اصلاحات حداقلی نیست، دنبال دیدن عوامل سطحی مشکلات مردم نیست، به ریشه‌ها نگاه می‌کند و در حد معقول سعی در ریشه کن کردن آن‌ها می‌کند، سینماگر انقلابی به همه مردم عشق می‌ورزد و برای همه آن‌ها دل می‌سوزاند، سینماگر انقلابی در تنهایی‌هاش برای فقرا اشک می‌ریزد، سینماگر انقلابی برای کسانی که با خدای او و حسین او نیستند گریه می‌کند.

پناهیان با بیان اینکه ساخت اثر انقلابی نیاز دارد که انسان در درون خودش آتش گرفته باشد، تصریح کرد: شهید چمران کسی است که خودش آتش گرفته، اصلا اثر هنری ندارد اما خودش اثر هنری است.

این استاد دانشگاه حفظ شأن سینماگر را لازمۀ داشتن «سینمای فاخر» دانست و گفت: برای اینکه به یک سینمای فاخر برسیم باید شأن سینماگران را حفظ کنیم و بالا ببریم و در‌‌ همان سطحِ بالا به مردم معرفی کنیم.

وی خاطرنشان کرد: این موضوع از یک سو انتظار مردم از سینماگر را بالا می‌برد و از سوی دیگر انتظار خود سینماگران هم از خودشان بالا‌تر می‌رود و اگر بخواهیم منتظر رشدی باشم، این رشد باید در بستر این تکریم صورت بگیرد.

سینماگر یک شبه فیلسوف است

پناهیان با بیان اینکه واقعا سینماگر یک شبه فیلسوف و بلکه بالا‌تر از یک فیلسوف و یک انسان اندیشمند و بلکه بالا‌تر از یک انسان دانشمند است، اظهار داشت: کسی که فراوانی دانش دارد، حتما نباید اندیشمند باشد و توان استفاده از آگاهی‌ها برای رسیدن به نتایج جدید نداشته باشد اما بنا به قراردادی که در این بحث مطرح می‌کنیم، شاید بتوانیم اصطلاح اندیشمند را عمیق‌تر از اصطلاح دانشمند تلقی بکنیم.

این کارشناس مسائل هنری با تاکید بر اینکه ما باید انتظارمان را از سینماگران بالا‌تر ببریم تا افراد فرهیخته به این عرصه ورود پیدا کنند، گفت: اگر بخواهیم به یک سینمای دینی و سینمای انقلابی برسیم باید این باور را در جامعه نهادینه کنیم که سینماگر باید فردی عمیق باشد.

به گفته وی یقینا یک سینماگر آگاهی‌های فردی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و نگاه عمیق تاریخی باید داشته باشد تا بتواند در این عرصه فعالیت کند.

قدرت تحلیل و آینده‌نگری یکی از خصوصیات سینماگر انقلابی است

پناهیان دارا بودن قدرت تحلیل و آینده نگری را یکی از خصوصیات یک سینماگر انقلابی دانست و افزود: در عرصه اندیشه، سینماگر انقلابی باید قدرت تحلیل، به ویژه آینده‌نگری داشته باشد و نمی‌شود یک انقلابی آینده‌نگر نباشد چرا که اگر یک انقلابی آینده‌نگر نباشد، در قضاوت‌هایش دچار اشتباه و خمودگی می‌شود و حساسیت‌هایش کم می‌شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: حضرت امام(ره) وقتی خواستند فردی را که به عنوان جانشنین ایشان مطرح بود عزل کنند، گفتند که "شما فرد ساده لوحی هستید." یک انقلابی نباید ساده باشد، باید هوشمند باشد، باید دست همه سیاستمداران فریبکار عالم را بخواند، آثار عملی و نهایی و تمام تئوری آن‌ها را درک کند، اگر یک سینماگر بخواهد انقلابی باشد، در تحلیل، باید نقد دموکراسی در مشتش باشد، که این دومینویی است که آغاز شیرینی دارد اما در ‌‌نهایت به ویرانی منجر می‌شود و در واقع این قدرت بصیرت عمیق است که می‌تواند از یک فرد، سینماگر انقلابی بسازد.

سینماگر انقلابی باید استقلال روحی داشته باشد

وی ویژگی دوم یک سینماگر انقلابی را داشتن «استقلال روحی» خواند و با بیان اینکه یک هنرمند انقلابی نمی‌تواند استقلال نداشته باشد، گفت: هنرمند انقلابی حتی باید در تشویق و تنبیه دوستانش هم باید استقلال داشته باشد، یعنی زخم زبان خوردنش هم باید ملس باشد و از سرزنش نترسد.

پناهیان در عین حال خاطرنشان کرد: این به معنی بی‌اعتنا بودن به انتقاد دیگران نیست، بلکه منظور عدم پذیرفتن تاثیر منفی و یا حتی مثبت از این تشویق‌ها و تنبیه‌هاست و اگر این استقلال روحی نباشد، متاثر از انتقاد‌ها برای راضی نگاه داشتن همه، دست به تعدیل انقلاب و عقاید خودش می‌زند.

این استاد دانشگاه سومین خصوصیت مهم سینماگر انقلابی را دوستی و دشمنی دانست و گفت: نمی‌شود با بشریت دوست بود اما نسبت به دشمنان بشریت بی‌تفاوت بود.

وی اظهار داشت: وقتی به تعریف امام درباره هنر نگاه می‌کنید، به بُعد نفرت از سرمایه‌داران ظلم و ستم اشاره می‌کند و این طبیعی است که هنرمندان به خوبی‌ها و زیبایی‌ها علاقه و عشق دارند، اما هنرمند انقلابی، نسبت به آنچه باعث از بین رفتن این زیبایی‌ها و خوبی‌ها می‌شود، نفرت دارد.

حضور انقلابیون در سینما مهم‌ترین وظیفه آنهاست

پناهیان با تاکید بر اینکه حضور انقلابیون در عرصه سینما را از مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظایف آن‌ها است، گفت: اگر انقلابیون حضور در عرصه سینما را وظیفه اصلی خود تلقی نکنند، وضع سینما درست نخواهد شد.

وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین صادرات جامعه و کشورما، صادرات معنویت و معرفت است که باید به وسیله این ابزار صادر شود، گفت: بزرگ‌ترین صادرات ما نفت نیست و ضروری‌ترین امور، تکنولوژی‌های سخت نیست بلکه بزرگ‌ترین مزیت نسبی ما محصولات معنوی و فرهنگی ماست که باید از طریق همین تکنولوژی‌های نرم رسانه‌ای به عالم منتقل شود.